2. Ανταλλαγή ορθών πρακτικών για την ένταξη

Εργασία 10 λεπτών

1 - Πώς οι μαθητές δημιουργούν ένα ηλεκτρονικό χαρτοφυλάκιο για την απασχόληση

Το βιογραφικό σημείωμα είναι ένα από τα πιο θεμελιώδη κομμάτια για την επιτυχή είσοδο στην αγορά εργασίας. Με αυτή την έννοια, δημιουργήθηκε ένα μοντέλο βιογραφικού σημειώματος που περιλάμβανε τόσο το παιδαγωγικό όσο και το επαγγελματικό μέρος, δηλαδή ήταν ένα διαισθητικό μοντέλο που αποτελείται από μια απλή και ελκυστική διάταξη, σύμφωνα με τα πρότυπα που ορίζονται στην κατασκευή ενός “καλού βιογραφικού σημειώματος”. Γνωρίζοντας ότι το κοινό-στόχος αυτού του μαθήματος είναι οι φοιτητές με Διανοητικές και Αναπτυξιακές Αναπηρίες (DID), μία από τις κύριες προκλήσεις στην ανάπτυξη αυτού του μοντέλου βιογραφικού σημειώματος θα ήταν η απλοποίηση, τόσο της ίδιας της δομής όσο και των στοιχείων που πρέπει να καλυφθούν από τους φοιτητές. Ως εκ τούτου, έχουν οριστεί οι ακόλουθες ενότητες:

2 - Πώς να προετοιμάσετε τους μαθητές σε μια συνέντευξη

Διαβάστε περισσότερα για: Interviewing candidates with different types of disabilities

3 - Ορθές πρακτικές ένταξης των ατόμων με αναπηρίες στην κατάρτιση

Τα άτομα με αναπηρίες αποτελούν το 15% του παγκόσμιου πληθυσμού (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, 2018). Η αναπηρία περιλαμβάνει μια σειρά από αναπηρίες – συμπεριλαμβανομένων σωματικών, αισθητηριακών, διανοητικών ή ψυχοκοινωνικών – οι οποίες, σε αλληλεπίδραση με τα εμπόδια στη στάση και το περιβάλλον, περιορίζουν την πλήρη συμμετοχή στην κοινωνία (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, 2018).

Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του 2006 έδωσε μια νέα ώθηση για την προώθηση του δικαιώματος των ατόμων με αναπηρίες στην εργασία. Η ένταξη των ατόμων με αναπηρίες στον χώρο εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με σύνδρομο Down ή διανοητικών αναπηριών, αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα που κατοχυρώνεται το 2008 από το άρθρο 27 της Σύμβασης των “Ε για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία:

“Τα συμβαλλόμενα κράτη αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρίες να εργάζονται, σε ισότιμη βάση με τους άλλους· αυτό περιλαμβάνει το δικαίωμα στην ευκαιρία να κερδίζουν τα προς το ζην με την εργασία που επιλέγεται ή γίνεται αποδεκτή ελεύθερα σε μια αγορά εργασίας και ένα εργασιακό περιβάλλον που είναι ανοικτό, χωρίς αποκλεισμούς και προσβάσιμο σε άτομα με αναπηρίες.» (Ηνωμένα Έθνη, 2006, σ. άρθρο 27, ν. 21).

Επιπλέον, το Θεματολόγιο Βιώσιμης Ανάπτυξης 2030 δεσμεύει τη διεθνή κοινότητα να επιτύχει αξιοπρεπή εργασία για όλα τα άτομα με αναπηρίες (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, 2018).

Μέσω του κειμένου χρησιμοποιούμε εναλλακτικά τους όρους «άτομο με αναπηρία» και «άτομο με αναπηρία», ακολουθώντας την πρακτική του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, 2013). Σύμφωνα με τον ορισμό της ΔΟΕ, ένα άτομο με ειδικές ανάγκες είναι:

“Ένα άτομο του οποίου οι προοπτικές εξασφάλισης, επιστροφής, διατήρησης και προώθησης της κατάλληλης απασχόλησης μειώνονται σημαντικά ως αποτέλεσμα μιας δεόντως αναγνωρισμένης σωματικής, αισθητηριακής, διανοητικής ή διανοητικής αναπηρίας.” (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, 2013, σ. 2)

3.1 Βασικές έννοιες που σχετίζονται με την ένταξη

Η πρώτη ορθή πρακτική της ένταξης των ατόμων με αναπηρίες είναι τόσο οι διαχειριστές όσο και οι εκπαιδευτές να κατανοήσουν τις βασικές έννοιες που σχετίζονται με αυτό. “Η συμπερίληψη δεν συμβαίνει μόνο στην τάξη, συμβαίνει σε όλες τις εγκαταστάσεις και ελπίζουμε σε ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα, ακόμα και στην κοινότητα”. (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, 2013, σ. 14).

Η επίτευξη της ένταξης είναι μια διαδικασία. «Ορισμένες βασικές μέθοδοι για την επίτευξη της ένταξης αφορούν την πρόσβαση στο περιβάλλον και τις υπηρεσίες με τη χρήση καθολικού σχεδιασμού κατά την κατασκευή ή τον προγραμματισμό» (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, 2013, σ. 9). Σύμφωνα με την UNCRPD, καθολικός σχεδιασμός σημαίνει “ο σχεδιασμός προϊόντων, περιβαλλόντων, προγραμμάτων και υπηρεσιών έτσι έτσι όλων των ανθρώπων, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, χωρίς την ανάγκη προσαρμογής ή εξειδικευμένου σχεδιασμού”. (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, 2013, σ. 9).

“Η έννοια του καθολικού σχεδιασμού εφαρμόζεται ευρύτερα από ό,τι μόνο στο φυσικό περιβάλλον, από όπου προήλθε. Χρησιμοποιείται στο υλικό υπολογιστών, το λογισμικό, και την ανταλλαγή πληροφοριών, καθώς επίσης και στις ανθρώπινες υπηρεσίες όλων των ειδών, στις αίθουσες διδασκαλίας, τα δικαστήρια, τα αστυνομικά τμήματα, τα καταστήματα λιανικής πώλησης, και πολλές επιχειρήσεις. Ο καθολικός σχεδιασμός μπορεί επίσης να εφαρμοστεί και να ασκηθεί στην πρόσληψη εκπαιδευομένων, στη δοκιμή υποψηφίων, στην παροχή διδασκαλίας, συμπεριλαμβανομένης της παρουσίασης έντυπου και ηλεκτρονικού υλικού, καθώς και στο σχεδιασμό πρακτικής άσκησης και προγράμματος σπουδών. Η έννοια του καθολικού σχεδιασμού προγραμμάτων σπουδών σημαίνει, μεταξύ άλλων, τη χρήση ποικίλων τεχνικών κατάρτισης, έτσι ώστε ο καθένας να μπορεί να μάθει σύμφωνα με διαφορετικά και προτιμώμενα στυλ μάθησης. (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, 2013, σ. 10).

Η εκπαίδευση ευαισθητοποίησης και η προσβασιμότητα της εγκατάστασης είναι δύο τομείς που πρέπει να εξετάσουν οι διαχειριστές. Οι διοικητικοί υπάλληλοι πρέπει να προσδιορίσουν ποιος χρειάζεται εκπαίδευση ευαισθητοποίησης για την αναπηρία (οι εκπαιδευτές, το προσωπικό), ποιος θα κάνει τον εκπαιδευτή και το κόστος. “Οι αρνητικές συμπεριφορές είναι συνήθως το πιο σημαντικό εμπόδιο που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρίες και συχνά αποτελεί τη βάση της αποτυχίας αντιμετώπισης άλλων εμποδίων, όπως αυτά που σχετίζονται με την προσβασιμότητα, τους νόμους και τις πολιτικές και άλλα. Η κατάρτιση ευαισθητοποίησης σχετικά με την αναπηρία ή η κατάρτιση με αναπηρία είναι μια προσέγγιση για την εξάλυνση τέτοιων αρνητικών στάσεων.» (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, 2013, σ. 13)

Από την άλλη πλευρά, τα άτομα με αναπηρίες χρειάζονται λογικές διευκολύνσεις και καλή πρόσβαση στις εγκαταστάσεις. «Σε καταστάσεις κατάρτισης, οι εύλογες διευκολύνσεις είναι δράσεις που αναλαμβάνονται ή εργαλεία και συσκευές που παρέχονται για την αντιμετώπιση των ειδικών αναγκών του ασκούμενου. Εάν ο χώρος εκπαίδευσης έχει ήδη καταστεί προσβάσιμος, θα χρειαστούν λίγες πρόσθετες αλλαγές. Ωστόσο, είτε τα εμπόδια που παρουσιάζονται αφορούν τη γενική προσβασιμότητα είτε την ανάγκη ατομικής εύλογης προσαρμογής” (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, 2013, σ. 11), στο γράφημα 1 υπάρχουν βασικά ερωτήματα που πρέπει να θυμάστε όταν αποφασίζετε για πρόσθετες προσαρμογές.

Πηγή: ILO (2013, p. 12)

Εικόνα 1 – Ελέγξτε τη λίστα ερωτήσεων που πρέπει να θυμάστε όταν αποφασίζετε για πρόσθετες προσαρμογές

Σε ένα σχολείο ή μια εργασία, ο σχεδιασμός για ένταξη αυξάνει την πιθανότητα επιτυχίας. “Ο σχεδιασμός θεωρείται συχνά διοικητικό καθήκον, αλλά για να είναι αποτελεσματικός ο σχεδιασμός πρέπει να περιλαμβάνει εκπαιδευτές, προσωπικό εγκαταστάσεων, ειδικά εκείνους που είναι υπεύθυνοι για την κατασκευή ανακαινίσεων και ασφάλειας και, ίσως, κοινοτικές οργανώσεις, εργοδότες, οργανώσεις εργαζομένων και οργανώσεις ατόμων με ειδικές ανάγκες, γονείς και άλλους ηγέτες της κοινότητας”. (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, 2013, σ. 28).

Τα συστήματα επαγγελματικής κατάρτισης χωρίς αποκλεισμούς έχουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, 2013, σ. 19):

3.2 Ορθές πρακτικές ένταξης των ατόμων με αναπηρίες στην κατάρτιση

Στην εκπαίδευση ατόμων με αναπηρίες «τι» διδάσκετε δεν θα αλλάξει (σχετικά με αυτό που διδάσκεται σε εκπαιδευόμενους χωρίς αναπηρίες), αλλά «πώς» διδάσκετε μπορεί να αλλάξει (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, 2013). Στην ενότητα αυτή παρουσιάζουμε μερικές από τις τεχνικές και τις στρατηγικές για την αλλαγή του τρόπου διδασκαλίας, ακολουθώντας την προσέγγιση της ΔΟΕ (βλέπε σχήμα 2).

Πηγή: Adapted from ILO (2013)

Γράφημα 2 – Στρατηγικές για τη διευκόλυνση της απόκτησης γνώσεων

Στην εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρίες οι δάσκαλοι πρέπει να ακολουθούν τις τεχνικές του καθολικού σχεδιασμού. Το σχήμα 3 παρουσιάζει προτάσεις για την εφαρμογή των καθολικών τεχνικών σχεδιασμού στην εκπαίδευση ή την εκπαίδευση.

Πηγή: ILO (2013, p. 11) 

Σχήμα 3 – Προτάσεις για την εφαρμογή καθολικού σχεδιασμού στην οδηγία

3.3 Παροχή σχολίων

“Όλοι οι εκπαιδευόμενοι επωφελούνται από την ανατροφοδότηση, η οποία παρέχεται με τον σωστό τρόπο και την κατάλληλη στιγμή. Η ανατροφοδότηση πρέπει πάντα να είναι συγκεκριμένη. “Καλή δουλειά!” είναι ανεπαρκής. Ο αντίκτυπός του είναι πιθανό να είναι μεγαλύτερος αν διατυπωθεί ως εξής: “Καλή δουλειά! Ακολουθήσατε τα βήματα σωστά για να συμπιέσετε τα αρχεία του υπολογιστή.” Το να είσαι συγκεκριμένος είναι ζωτικής σημασίας όταν δίνεις σε έναν εκπαιδευόμενο ανατροφοδότηση για την κακή απόδοση, επίσης.

Είναι εύκολο και ευχάριστο να δώσετε στο κοινό θετικά σχόλια για μια καλή δουλειά σε οποιονδήποτε ή σε όλους τους εκπαιδευόμενους. Είναι περισσότερο μια πρόκληση όταν πρέπει να σημειώσετε κακή απόδοση.” (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, 2013, σ. 39).

“Πρέπει να είσαι δίκαιος δικαστής και να θεωρηθείς δίκαιος δικαστής. Έτσι, συνδέστε τα σχόλια με την απόδοση και όχι με το άτομο. Για παράδειγμα, μην πείτε, “Χουάν κάνετε λάθος, και πάλι!” Πες αντ’ αυτού, “Χουάν, την επόμενη φορά που θα κλείσεις τον υπολογιστή, κλείσε όλα τα τρέχοντα προγράμματα πρώτα. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα χάσετε κανένα αρχείο.” Εάν έχετε αρνητικά σχόλια να δώσετε, αν μπορείτε, κάντε το ιδιωτικά. Εάν δεν μπορείτε, βρείτε κάτι στην παράσταση για να χαρακτηρίσετε ευνοϊκά, ακόμα κι αν τα νέα είναι ως επί το πλείστον κακά. Να είστε συνεπείς με την πάροδο του χρόνου.” (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, 2013, σ. 39-40).

Διαβάστε περισσότερα: ILO-Practical-Guide-disabilities-VT

Διαδικτυακοί πόροι:

Διεθνής Οργάνωση Εργασίας. (2013). Ένταξη των ατόμων με αναπηρίες στην επαγγελματική κατάρτιση: Πρακτικός οδηγός. Ανακτήθηκε από το Διεθνές Γραφείο Εργασίας, Φύλο, Ισότητα και Διαφορετικότητα, Γενεύη: https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/—dgreports/—gender/documents/publication/wcms_230732.pdf

Αναφορές:

Δοε. (2013). Ένταξη των ατόμων με αναπηρίες στην επαγγελματική κατάρτιση: Πρακτικός οδηγός. Ανακτήθηκε από το Διεθνές Γραφείο Εργασίας, Φύλο, Ισότητα και Διαφορετικότητα, Γενεύη: https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/—dgreports/—gender/documents/publication/wcms_230732.pdf

© 2021, StartingUp4Inclusion. All Rights Reserved.